Chlebnia – dwór Wieniawskich

Lokalizacja: Chlebnia 50, 05-825 Chlebnia

Chlewnia to miejscowość historyczna z wielowiekową tradycją. Była siedzibą rodu Chlewińskich, którzy od jej nazwy przyjęli nazwisko. Dopiero przed kilkunastu laty na wniosek miejscowej ludności w nazwie zmieniono literę „w” na „b”  – dziś mamy więc Chlebnię.

Na terenie wsi znajduje się doskonale zachowane średniowieczne grodzisko. Już w XVI wieku wieś była samodzielnym, bogatym majątkiem ziemskim z folwarkami, wielkim sadem i własnymi lasami. Majątek w 1863 roku miał powierzchnię 1492 mórg nowopolskich, czyli 835 hektarów, obejmował lasy, pola uprawne, stawy hodowlane, dwór i wielki park z sadem,. Z ksiąg hipotecznych wyłania się taki obraz: ogród owocowy i spacerowy połączone były w jedną całość, łącznie z laskiem olszowym. Krzewów owocowych było w sadzie 800, szczepionych drzew 730, krzewów winnych 116, ponad to znajdowała się w nim oranżeria murowana, dwie szparagarnie, inspekty, stawy rybne oraz ogród spacerowy w stylu naturalistycznym. W parku rosły drzewa sprowadzane z zagranicy, były to między innymi: różne gatunki wierzb, jesiony, kasztanowce, akacje, sosny amerykańskie, topole. Ogród spacerowy poprzecinany był licznymi kanałami, nad którymi przerzucano 6 mostków. Dwa stawy połączone zostały śluzami. Przed dworkiem parterowym z poddaszem mansardowym był duży podjazd i klomb kwadratowy.

Jednym z ciekawszych właścicieli majątku Chlewnia byli Wieniawscy. Julian Wieniawski „jordan” nabył dobra chlewińskiej 1879 roku. Projekt siedziby rodowej zlecił znanemu architektowi Władysławowi Marconiemu, twórcy między innymi hotelu Bristol w Warszawie. Dwór stanął w miejsce poprzedniego parterowego. Julian Wieniawski, brat Henryka, znakomitego kompozytora i skrzypka, oraz Józefa, uznanego pianisty, był z zamiłowania literatem, ale przede wszystkim działaczem społecznym i dobrym gospodarzem. Działał w Towarzystwie Kredytu Wzajemnego. Działalność społeczną i oświatową w rolnictwie kontynuował jego syn Antoni. Z jego inicjatywy powstał pierwszy w Królestwie Polskim Związek Hodowli Bydła Holenderskiego wprowadzający nowe rasy do polskich hodowli. Antoni Wieniawski propagował zakładanie kółek rolniczych we wsiach, wprowadzał nowe metody uprawy, był współzałożycielem Syndykatu Rolnego w Grodzisku.

Obecnie dwór z pozostałościami parku znajduje się w rękach prywatnych i nie jest udostępniany do zwiedzania. Przy dworze rosną dwa drzewa pomnikowe – wiąz szypułkowy i jesion wyniosły.

« Wróć do Grodzisk Mazowiecki

#
#
#

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 - 2013