Historyczna zabudowa miejska

W centrum najstarszej części miasta znajduje się dawna ulica Błońska, obecnie 11 listopada, czyli deptak, który jest miejskim odcinkiem prastarego traktu Rawa Mazowiecka – Mszczonów – Błonie.

W XIV wieku na końcu osi tej drogi, od północy, stał jeszcze gród obronny, a od południa w 1355 roku zbudowano drewniany kościół. Po środku rozlokowała się zabudowa wiejska. Pod koniec XV wieku na terenie dotychczasowej wsi zarysował się układ typowo miejski – kościół parafialny z cmentarzem, plac targowy z karczmą i zabudowa wzdłuż głównej ulicy.

Po nadaniu praw miejskich w 1522 roku wytyczono 2 place – kościelny i targowy, pełniący funkcję rynku. Zabudowa wzdłuż traktu była drewniana, parterowa, w regularnym układzie, oddalając się od centrum, przybierała formę coraz bardziej chaotyczną. Dopiero parcelacja dóbr Jordanowickich w 1881 roku pozwoliła na wytyczenie 3 kolejnych ulic – obecnej ulicy T. Kościuszki i ulicy J. Kilińskiego, obu biegnących równolegle do głównej ulicy Błońskiej, czyli obecnego deptaka, oraz ulicy 1-go Maja równoległej do torów kolejowych.

Plac targowy na rynku działał aż do II wojny światowej. Cała powierzchnia placu była brukowana. Na środku rynku, nieopodal Pomnika Wolności zajmowała się studnia kryta daszkiem. Przez rynek dawną ulicą Błońską, biegły tory kolejki EKD, który swój przystanek końcowy miała przed dworcem kolejowym na ulicy 1-go Maja (wówczas P.O.W.). Zabudowa wokół rynku do połowy XX wieku w większości była parterowa i częściowo drewniana.

Obecny wygląd dawnego rynku oraz ulicy Błońskiej zawdzięczamy I i II kadencji władz samorządowych. Zaprojektowany został przez wykładowców Wydziału Architektury Krajobrazu SGGW w Warszawie jako ciąg pieszy pełniący jednocześnie dwie funkcje – pasażu handlowego i spacerowego. To tu odbywają się festyny, kroczą barwne korowody. Na tym placu została rozegrana bitwa morska pod Oliwą na ogromnej szachownicy. Figurami szachowymi ubranymi w stroje z XVII wieku były dzieci i młodzież z klubu szachowego.

Wzdłuż deptaku na murach budynków rozmieszczono powiększenia obrazów Józefa Chełmońskiego, którego rodzina do dziś zamieszkuje teren gminy. Obrazów jest 11. Wychodząc z deptaku na ulicę 1- go Maja przed dworzec kolejowy, mijamy pomnik tego wielkiego malarza.

« Wróć do Grodzisk Mazowiecki

#
#
#

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 - 2013