Grodziski kościół pw. Św. Anny wraz z przyległą kapliczką pozornie tworzy jedną całość kompozycyjną jednak budowany był etapami na przestrzeni 200 lat. Pierwsza wzmianka o świątyni pw. Św. Tomasza w Grodzisku pochodzi z 1355 roku. Fundatorem kościoła był wówczas dziedzic tych ziem Tomasz Grodziski. Przypuszczalnie był to kościół prywatny, bowiem parafialny znajdował się w tamtym czasie w błoniu.
Parafia w Grodzisku została erygowana w roku 1448 pw. Św. Tomasza po lokacji miasta w 1522 roku zmieniła patrona na św. Tomasza i św. Hieronima, a od 1808 roku patronką jest św. Anna.
Rodzina Grodziskich postawiła drewniany kościół na skrzyżowaniu głównych szlaków handlowych. Ulica 11 Listopada – deptak, jest kontynuacją traktu błońskiego, a ulica Sienkiewicza – dawnej drogi w kierunku Skierniewic. Budowa kościoła zamknęła układ przestrzenny charakterystyczny dla zabudowy miejskiej. Kolejni właściciele grodziska, Okuniowie, wystawili nowy kościół w 1521 roku, który spłonął niespełna 20 lat później.
Budowę murowanego kościoła rozpoczął w XVII wieku kasztelan rawski Wojciech Mokronowski, który wystawił w 1687 roku murowane prezbiterium z kaplicą od strony południowej i zakrystią od północy. Dalszą rozbudowę kościoła prowadził proboszcz Franciszek Rogowski dzięki datkom wiernych i sprzedaży sreber kościelnych. Powstała wtedy nawa główna. Ciekawostką, znaną dzięki inventorium, czyli spisowi inwentarza kościelnego z 1724 roku, jest to, że w kościele znajdował się skarbiec, do którego prowadziły „ drzwi żelazne z wrzeciądzem żelaznym i kledką”. Korzystali z niego właściciele dóbr Jordanowice, a zarazem jego fundatorzy hrabiostwo Mokronowscy. W XVII wieku za sprawą rodziny Miklaszewskich, właścicieli majątku Chlewnia, dobudowano do nawy głównej kaplicę północną. Było to wotum wdzięczności za uratowanie przed zarazą cholery rodziny oraz poddanych.
Wreszcie pod koniec XIX wieku dobudowano nawy boczne oraz zakrystię od strony południowej, a także murowaną dzwonnicę. I tak u progu XX wieku kościół zyskał obecny kształt i dojrzał do gruntownego remontu. W świątyni znajduję się kilka dobrych obrazów pędzla Filipa Castaldiego – można powiedzieć nadowornego malarza Grodziska, przyjaciela proboszcza Bazylego Popiela – malowanych w latach 1790-1806. Ciekawe są epitafia nagrobne, w sumie 37, datowane od czasów renesansowych po XX wiek. Wokół kościoła, w obrębie ogrodzenia grzebano mieszkańców, natomiast członków rodziny Mokronowskich oraz innych możnych rodów chowano w podziemiach kościoła pod prezbiterium i pod bocznymi kaplicami. Na początku XIX wieku cmentarz przeniesiono za rogatki miasta, przy zbiegu obecnych ulic J. Montwiłła i Radońskiej, w pobliże kapliczki dziękczynnej z 1713 roku.
Kapliczka pw. Świętego Krzyża zmieniła funkcję z dziękczynnej na przedpogrzebową w ślad za rozporządzeniem władz, w którym nakazano przetrzymywanie zwłok przez 2 doby od domniemanego zgonu. Podczas modernizacji skrzyżowania ulicy T. Kościuszki, z ulicą H. Sienkiewicza w 1995 roku nocą za pomocą specjalnego dźwigu przeniesiono kapliczkę w obecne miejsce obok kościoła pw. Św. Anny. Stoi niezgodnie z prawdą historyczną, ale pięknie się prezentuje.
Galeria obiektu:
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 - 2013