Cmentarz ewangelicki

Lokalizacja: ul. Fabryczna, 05-825 Grodzisk Mazowiecki

Niewielki ogrodzony teren przy ulicy Fabrycznej róg Żytniej zawiera w sobie groby mniejszości niemieckiej lub Polaków wyznania ewangelickiego. W Grodzisku na przestrzeni wieków osiedlało się niewielu Niemców. Sprawozdanie z wizytacji Parafii przez biskupa Goślickiego z 1603 roku wymienia Krzysztofa Chlewińskiego, jako jednego „heretyka” w parafii. Kilka lat później wymieniono jeszcze 2 ewangelików. Spis ludności w 1936 roku pokazuje liczbę 91 osób wyznania ewangelickiego. Chociaż w Grodzisku nie było ewangelickiego zboru, to jednak nabożeństwa odbywały się w leżącej nieopodal willi potentata przemysłowego Jana Haeberlego, który był żarliwym ewangelikiem i społecznikiem.

Większość osób o niemiecko brzmiących nazwiskach była spolonizowana i jest pochowana na cmentarzu parafialnym. Cmentarz ewangelicki został założony w 1930 roku na terenie być może podarowanym diasporze przez Haeberlego. Do 1939 roku liczba pochówków wynosiła około 50. Po zakończeniu II wojny światowej niemieckie rodziny wyjechały z Polski, a cmentarz powoli niszczał.W latach 90. został ogrodzony, a w 2012 roku stanął na nim drewniany krzyż.

Ewangelicy żyjący na terenie gminy Grodzisk Mazowiecki nie mają tu swojego kościoła, należą do parafii w Warszawie lub w Żyrardowie. Ewangelicy żyją w diasporze, wierni sami wybierają kościół, do którego chcą należeć. Historia tego cmentarza odeszła w przeszłość razem z ludźmi. Trudno ją odtworzyć wobec braku zapisów w księgach kościelnych. Na cmentarzu zachowały się pojedyncze fragmenty obramowań grobów, pozostały jedynie 2 nagrobki z czytelnymi napisami.

« Wróć do Grodzisk Mazowiecki

#
#
#

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 - 2013